کد مطلب:10402 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:13

گنجینه پرسمان » احكام

آيا در كتب ديني و روايات برنامهء غذايي و آداب ديني مخصوص دوران بارداري و شيردهي داريم ؟

در نظر اسلام پدر و مادر مقام بسيار بلندي دارند. در ده ها آيه و روايت دربارهء آنان سفارش هاي اكيدشده است . امام صادق 7فرمود:

1 بر پاداشتن نمازهاي پنجگانه در وقت هايش ;

2 احسان و نيكي به پدر و مادر;

3 جهاد در راه خدا>.(1)

پدر و مادر با اين همه مقام و مرتبه , وظائف سختي در قبال فرزندان دارند. امام سجاد7فرمود: .(2)

پيامبر6فرمود: .(3)

شخصيت كودك در اوايل وجود, هنوز شكل نگرفته است و براي سعادت و شقاوت قابليت دارد. مي تواند يك انسان كامل گردد و مي تواند به سيرت يك حيوان پست و فرومايه در آيد. سعادت و شقاوت هر فردي به كيفيت پرورش او بستگي دارد. اين كار بزرگ بر عهدهء پدر و مادر نهاده شده است . مخصوصاً مادر در اين مورد از اهيمّت بيشتري برخوردار است . حتي خوراك و رفتار او در دوران بارداري , در سعادت و شقاوت فرزند اثر دارد.پيامبر6فرمود: .(4) به علاوه پدران و مادران در برابر اجتماع مسئولند, چون كودكان امروز, مردان و زنان آينده خواهند بود و جامعه ءفردا از همين افراد تشكيل خواهد يافت .

آغاز وظيفهء مادري از آن وقتي است كه اسپرماتوزوئيد با اوول زن تركيب مي شود. از همان هنگام يك موجودزنده با سرعت در حركت و تكامل پرورش مي يابد و بزرگ مي شود تا به صورت انسان كاملي در آيد. سن واقعي انسان از همان زمان شروع مي شود. نطفهء پدر و ژن هايي كه به وسيلهء قانون وراثت از اجداد به كودك منتقل شده است , در شخصيت جسماني و رواني او اثر دارد, ليكن آيندهء اين موجود زنده تا حدود زيادي در اختيار مادر است .رَحِم مادر محيط پرورش شخصيت فرزند است .

دوران بارداري دوران بسيار حساس و پرمسئوليتي است . يك خانم آگاه نمي تواند اين دوران را عادي تصوركند و با سهل انگاري از كنارش بگذرد.

گرچه كودك در رَحِم عضو رسمي بدن مادر نيست , اما از خون مادر و غذاي او تغذيه مي كند. غذاي مادر بايد به طوري غني و كامل باشد كه از يك طرف احتياجات غذايي بدن خودش را تأمين كند و از طرف ديگر غذاسازي براي فرزند نمايد.

بنابراين برنامهء غذايي او بايد حساب شده و دقيق باشد. اين مسئله به قدري در نظر اسلام اهميت داشته كه به زنان باردار دستور داده است كه در صورت ضرر داشتن غذا نخوردن , روزه نگيرند. به موجب يك آمار, 80 درصداز كودكان ناقص الخلقهء جهان , در دوران بارداري مادرانشان درست تغذيه نشده اند.(5)

وضع تغذيهء مادر در ايام بارداري حتي در اخلاق و مقدار هوش و استعداد كودك تأثير فراواني دارد, زيرااعصاب و مغز كودك از غذاي مادر درست مي شود و هر نوع غذايي اثر مخصوص دارد. پيامبر6فرمود: .(6)

امام رضا7فرمود: عقل و هوش را زياد مي كند>.(7)

باز پيامبر6فرمود: .(8)

دكتر غياث الدين جزائري مي نويسد: ماست و پنير به علّت داشتن ويتامين و مخمرهاي مخصوص براي جلوگيري از ويار مفيد مي باشند, ولي خرودن ماست ترش مفيد نيست . پنير مانده و كهنه هم لطفي ندارد. خوردن يك ليوان شير همه روزه به هنگام صبحانه تقريباً ضروري است . جوانهء گندم , سيراب , شيردان , دل , قلوه و جگر بهترين منابع ويتامين هاي ب (9) مي باشند و مفيد هستند.(10)

خوردن سبزي و مواد كلسيم دار و سيب و گلابي و انواع ميوه ها بسيار مفيد است .

امام صادق 6فرمود: .(11)

پيامبر6فرمود: .(12)

باز فرمود: .(13)

همان طور كه غذاهاي مفيد براي زنان باردار لازم است , برخوردهاي صحيح و متين و خوب با او نيز تأثير خوبي در روحيهء فرزند دارد. بر عكس عصبانيت و اضطراب و ترش شديد و افكار انحرافي مسلّماً مضرّ به وضع مزاجي ورشد جنين است .

دوران شيرخوارگي نوزادادامهء دوران قبل است . مراعات بهداشت و خوردن غذاهاي مناسب و پرهيز از گناهان وخوردن غذاهاي حلال و مقوي و مفيد, در شيري كه مادر به فرزند مي دهد, مؤثر است .

كودك را دوسال تمام بايد شير داد. دو سال شير خوردن حقّ طبيعي هر كودكي است . البته كم كم با بزرگ تر شدن بچه غذاهاي جايگزين اشكالي ندارد.

نوزاد چه پسر باشد و چه دختر, فرقي نمي كند. وقتي كه به امام سجاد7تولّد نوزاد را خبر مي دادند, از پسر يادختر بودن سؤال نمي كرد, بلكه از سلامتي او مي پرسيد و خدا را سپاس مي گفت . وقتي كه به پيامبر خبردادند كه خداوند به شما دختري عطا كرده است , خوشحال شد و فرمود: .(14)

حركات و سكنات و برخوردها و اخلاق پدر و مادر در نوزاد تأثير عجيبي دارد. پدر و مادر الگوي رفتاري واخلاقي فرزند هستند. لذا پدر و مادر نبياد فكر كنند كه نوزاد, بچه است و نمي فهمد. او يك انسان كوچك است .پيامبر6فرمود: .(15)

پيامبر6فرمود: .(16) اين حديث را مي توان ملاك و مبناي تربيت صحيح فرزند دانست و بر اساس آن با برنامه ريزي صحيح و برخورد جالب همراه با محبّت و علاقه به فرزند, او را به نحو مطلوب تربيت نمود.

(پـاورقي 1.اصول كافي , ج 2 ص 158

(پـاورقي 2.تحف العقول , رسالهء حقوق .

(پـاورقي 3.ابراهيم اميني , آيين تربيت , ص 10 به نقل از مجمع الزوايد, ج 8 ص 158

(پـاورقي 4.همان , ص 11 به نقل از بحار, ج 77 ص 115

(پـاورقي 5.همانآ ص 37

(پـاورقي 6.همان , ص 39 به نقل از مستدرك الوسائل , ج 3 ص 116 مكارم الاخلاق , ج 1 ص 196

(پـاورقي 7.همان .

(پـاورقي 8.همان ,

(پـاورقي 9.همان , ص 41امام صادق 7فرمود: .()

(پـاورقي 10.همان , به نقل از بحار, ج 66 ص 101

(پـاورقي 11.همان , ص 42

(پـاورقي 12.همان , ص 42

(پـاورقي 13.همان , ص 43

(پـاورقي 14.همان , ص 87

(پـاورقي 15.همان , ص 117

(پـاورقي 16.همان , ص 186